Najnowszy raport Europejska Agencja Środowiska (EEA) ogłosiła w czerwcu tego roku. Powstał na podstawie pomiarów średnich poziomów zanieczyszczeń pyłami PM 2,5 z lat 2020 – 2021. Dane zostały zebrane z ponad 400 stacji monitorujących ze wszystkich krajów członkowskich EEA (nie tylko kraje unijne). Jeśli chodzi o Polskę, to najczystsze powietrze jest w Koszalinie.
W raporcie EEA pod uwagę brano m.in. najniebezpieczniejszy dla zdrowia ludzi pył zawieszony PM 2,5 złożony z cząsteczek o średnicy do 2,5 mikrometra. Dla porównania podajmy, że średnica ludzkiego włosa to 50 – 70 mikrometrów. Właśnie z uwagi na mikroskopijne rozmiary cząsteczek pyłu PM 2,5 jest on tak groźny, bowiem przenika wprost do krwiobiegu. PM 2,5 jest odpowiedzialny za nasilenie astmy, osłabienie czynności płuc, nowotwory płuc, gardła i krtani, zaburzenia rytmu serca, zapalenie naczyń krwionośnych, miażdżycę, niższą masę urodzeniową dzieci i problemy z oddychaniem, gdy były one narażone na kontakt z pyłami w trakcie rozwoju płodowego, nasilenie objawów chorób związanych z układem krwionośnym i oddechowym.
W rankingu znalazły się 43 miasta z Polski. Jakość powietrza w jedenastu określono jako „umiarkowaną” (najlepszy wynik zanotowano w Koszalinie, nieco słabszy w Szczecinie), a w 31 miejscowościach jako „złą” (w tej grupie znalazły się m.in. Opole, Warszawa, Łódź, Lublin i Kraków). Na ostatnim miejscu – nie tylko w Polsce, ale i w Europie – znalazł się Nowy Sącz.
Pył zawieszony PM 2,5 to główny składnik smogu, a to właśnie smog, wywoływany przez niską emisję (czyli wszystko to, co bez żadnego oczyszczenia wylatuje z przydomowych kominów) jest największą bolączką Nowego Sącza. W Koszalinie niska emisja jest od lat konsekwentnie ograniczana dzięki realizowanemu przez samorząd, Miejską Energetykę Cieplną oraz inne miejskie instytucje i firmy programowi likwidacji tego zjawiska. Konsekwentnie likwidowane są indywidualne kopciuchy a kolejne domy i obiekty podłączane do miejskiej sieci ciepłowniczej. MEC w swoich ciepłowniach dysponuje najnowocześniejszym systemem odpylania workowego z odsiarczaniem, który oczyszcza spaliny niemalże w 100 procentach. Resztka spalin emitowana jest przez wysokie kominy i rozpraszana przez wiatr na dużej powierzchni.
Tymczasem właściciele indywidualnych pieców węglowych, a także nowych eleganckich kominków, nie mają zainstalowanych żadnych urządzeń oczyszczających spaliny. Dym, wylatując z niskich kominów, opada w najbliższym sąsiedztwie, narażając wszystkich na wdychanie rakotwórczych pyłów i substancji.